علم فلسفه(حکمت متعالیه)، ترجمه ی علم شهودی به قرآن تکوینی علی طاقت البشریه و در حد وسع مفاهیم و الفاظ است. لذا ترجمه ی تفسیر قرآنِ تکوینی است که حکیم در مرتبه ی قلب مبسوطا مشاهده کرده.وحدت حقیقت قرآن تکوینی و تدوینی در محل خودش مبین است.لذا آنچه از مشاهدات رحمانی که مشهود حکیم است سراسر به مثابه ی تفسیر قرآن تدوینی هم میباشد که برای انتقال به غیر نیاز به ترجمه و ملبس شدن به لباس مفاهیم دارد،تا دیگران بتوانند در صورت فهمِ صحیحِ تعابیر حکیم، تفهّم کنند مشاهدات حکیم را از مکان بعید.